Phản ứng NaOH + HCl là một trong những phản ứng hóa học phổ biến trong giáo dục khoa học. Khi hòa tan natri hydroxit (NaOH) vào axit hydrocloric (HCl), hiện tượng phản ứng xảy ra mạnh mẽ. Nhiệt phản ứng tạo ra làm tăng nhiệt độ của dung dịch và phát ra khí clo (Cl2). Đây là một ví dụ điển hình về phản ứng trung hòa giữa axit và bazơ, tạo ra muối và nước.
Lý thuyết về NAOH + HCL
Phương trình phản ứng HCl tác dụng với NaOH
NaOH + HCl → NaCl + H2O
Điều kiện phản ứng NaOH tác dụng HCl
Nhiệt độ thường
NaOH tác dụng với HCl có hiện tượng gì?
Hai chất này đều không màu, phản ứng không có hiện tượng xảy ra.
Để nhận biết phản ứng vừa đủ, ta lắp một buret có chứa NaOH, phía dưới là cốc đựng dung dịch HCl có pha dung dịch phenolphtalein.
Mở buret để NaOH nhỏ giọt từ từ.
Lúc đầu sau khi giọt NaOH vừa rơi vào cốc đong đựng HCl, thì sẽ thấy màu hồng của phenolphtalein tuy nhiên màu hồng sẽ biến mất ngày do NaOH bị trung hòa. Tới khi nào thấy giọt NaOH rơi xuống, tạo màu hồng bền >5s thì lúc này phản ứng vừa đủ.
Nội dung mở rộng NAOH + HCL
Hóa chất NaOH là gì?
NaOH là công thức hóa học của hợp chất Natri hidroxit, hay chúng còn được biết đến với những cái tên như Sodium Hydroxide, Xút, Xút ăn da. Đây là một hợp chất vô cơ của Natri, ở điều kiện thường chúng tồn tại ở dạng chất rắn dạng viên, vẩy hoặc hạt.
NaOH được sử dụng phổ biến trong các ngành công nghiệp sản xuất cũng như trong các phòng thí nghiệm. Ngày nay để điều chế NaOH ta thường dùng phương pháp điện phân NaCl.
Hóa chất NaOH là gì?
Những chất chất lý hóa của NaOH
Đặc điểm tính chất vật lý của NaOH
| Trạng thái tồn tại | Chất rắn màu trắng dạng viên, vảy hạt hoặc ở dạng dung dịch bão hòa 50% có đặc điểm hút ẩm mạnh, dễ chảy rữa |
| Mùi vị | Không mùi |
| Phân tử lượng | 40 g/mol |
| Điểm nóng chảy | 318 °C |
| Điểm sôi | 1390 °C |
| Tỷ trọng | 2.13 (tỷ trọng của nước = 1) |
| Độ hòa tan | Dễ tan trong nước lạnh |
| Độ pH | 13.5 |
NaOH dạng vảy
Những tính chất hóa học của NaOH
- NaOH phản ứng với các axit và oxit axit để tạo thành muối và nước:
NaOH + HCl → NaCl + H2O
2NaOH + SO3→Na2SO4 + H2O
- Tham gia phản ứng với cacbon dioxit:
2 NaOH + CO2 → Na2CO3 + H2O
- Phản ứng với các axít hữu cơ tạo thành muối của nó và nước.
- Phản ứng với kim loại mạnh tạo thành bazơ mới và kim loại mới:
NaOH + K → KOH + Na
- Phản ứng với muối tạo thành bazơ mới và muối mới với điều kiện muối tạo thành hoặc bazơ tạo thành phải là các chất không tan.
2 NaOH + CuCl2 → 2 NaCl + Cu(OH)2
- Ngoài ra NaOH còn tác dụng được với những phi kim như Si, C, P, S, Halogen và có khả năng hòa tan một số hợp chất của kim loại lưỡng tính như Al, Zn,…
Những ứng dụng quan trọng của NaOH trong đời sống và sản xuất
Natri hidroxit là chất được sử dụng phổ biến hiện nay bởi những ứng dụng quan trọng trong sản xuất và đời sống như sau:
- Gốc Sodium của NaOH (Sodium phenolate) là thành phần quan trọng trong thuốc Aspirin được sử dụng phổ biến hiện nay với tác giảm đau, hạ sốt.
- Bên cạnh đó, NaOH còn được sử dụng nhiều trong công nghiệp hóa chất tẩy trắng, khử trùng để tạo ra các chất tẩy rửa quen thuộc như: Nước Javen, các hóa chất xử lý nước bể bơi,…
- Người ta sử dụng NaOH để xử lý thô các loại gỗ, tre, nứa,… trong quy trình sản xuất giấy theo phương pháp Sulphate và Soda.
- Trong sản xuất tơ sợi, người ta dùng NaOH để loại trừ và phân hủy Ligin, Celluluse – hai loại chất có hại và gây ảnh hưởng tới quy trình sản xuất.
- Trong sản xuất xà phòng và các chất tẩy rửa, người ta sử dụng NaOH để phân hủy các chất béo có trong dầu mỡ của động vật.
- Trong chế biến thực phẩm, NaOH được ứng dụng vào việc loại bỏ các axit béo để tinh chế mỡ động vật, dầu thực vật trước khi dùng để sản xuất. Ngoài ta, hợp chất này còn được sử dụng để xử lý các thiết bị, chai lọ.
- Trong khai thác dầu mỏ, NaOH được sử dụng để điều chỉnh độ pH cho dung dịch khoan như: loại bỏ acid, sulphur có trong tinh chế dầu mỏ.
- Natri hiđroxit được sử dụng để giúp tăng độ bóng cho vải, nhanh hấp thụ màu sắc bằng cách phân hủy Pectin (một loại sáp khô hình thành trong khâu xử lý vải thô)/
- Xút có khả năng giúp làm tăng nồng độ pH của nước, đây là vai trò vô cùng quan trọng để giúp xử lý nước trong hồ bơi hiệu quả.
Ứng dụng của NaOH trong dược phẩm và hóa chất
NaOH có độc không? Khi sử dụng và bảo quản NaOH cần lưu ý gì?
NaOH có độc hay không?
NaOH là một hóa chất khá nguy hiểm, chúng sẽ ăn mòn và gây phỏng rộp da. Vì thế, nếu như bạn để tiếp xúc với một trong các đường sau sẽ gây ảnh hưởng rất nghiêm trọng, nên đặc biệt cần lưu ý như sau:
- Đường mắt: Gây dị ứng có thể gây bỏng hay làm mù lòa.
- Đường thở: Gây dị ứng nghiêm trọng. Nếu như hít phải bụi có thể gây dị ứng nhẹ hoặc ảnh hưởng đến đường hô hấp, điều này còn phụ thuộc theo mức độ hít phải.
- Đường da: Gây dị ứng, bỏng hoặc tạo thành sẹo.
- Đường tiêu hóa: Nếu như nuốt phải chúng, có thể gây cháy miệng, họng, dạ dày. Những triệu chứng thường gặp bao gồm: Chảy máu, nôn, tiêu chảy hay hạ huyết áp.
NaOH có độc hay không?
Những lưu ý khi sử dụng Natri hydroxit NaOH
Để sử dụng NaOH an toàn và đem lại hiệu quả cao, cần hết sức lưu ý những điều sau đây:
- Không được lưu trữ NaOH cùng với nhôm và mangan.
- Không nên trộn cùng axit hoặc các chất hữu cơ.
- Sử dụng đúng phương tiện bảo vệ cá nhân khi sử dụng hóa chất này.
- Dùng các thiết bị bảo hộ phù hợp theo giới hạn tiếp xúc không khí.
- Cần tuân thủ các cảnh báo và hướng dẫn cho sản phẩm.
- Nên dùng các thiết bị và dụng cụ không phát lửa.
- Khi mở những thùng chứa kim loại, bạn không được dùng những dụng cụ đánh lửa.
Bài tập vận dụng liên quan NAOH + HCL
Câu 1: Dung dịch Ca(OH)2 và dung dịch NaOH có những tính chất hóa học của bazơ tan vì:
- Làm đổi màu chất chỉ thị, tác dụng với oxit axit.
- Làm đổi màu chất chỉ thị, tác dụng với axit.
- Làm đổi màu chất chỉ thị, tác dụng với oxit axit và axit.
- Tác dụng với oxit axit và axit.
Đáp án C
Câu 2: Thuốc thử để nhận biết dung dịch Ca(OH)2 là:
- Na2CO3
- KCl
- NaOH
- NaNO3
Đáp án A
Câu 3. Cặp chất không thể tồn tại trong một dung dịch (tác dụng được với nhau) là:
- Ca(OH)2, Na2CO3
- Ca(OH)2, NaCl
- Ca(OH)2, NaNO3
- NaOH, KNO3
Đáp án A
Câu 4. Cho 2,64 gam CO2 vào dung dịch Ca(OH)2 dư. Khối lượng muối CaCO3 tạo thành là:
- 3 gam
- 4 gam
- 5 gam
- 6 gam
Đáp án D
Câu 5. Cho 2,24 lít khí CO2 (đktc) hấp thụ hoàn toàn bởi 200 ml dung dịch Ca(OH)2, chỉ thu được muối CaCO3. Nồng độ mol của dung dịch Ca(OH)2 cần dùng là:
- 0,5M
- 0,25M
- 0,1M
- 0,05M
Đáp án A
Câu 6. Dãy các bazơ bị phân hủy ở nhiệt độ cao:
- Ba(OH)2, KOH, Zn(OH)2, Fe(OH)3
- Zn(OH)2, KOH, Ca(OH)2, Mg(OH)2.
- Cu(OH)2, Al(OH)3, Fe(OH)3, Zn(OH)2.
- Zn(OH)2, Ca(OH)2, KOH, NaOH.
Đáp án C
Câu 7. Ứng dụng nào sau đây không phải của natri hidroxit
- chất khử trùng, tẩy trắng tạo ra các chất tẩy rửa như nước Javen
- Ứng dụng của natri hidroxit trong công nghiệp dệt và nhuộm màu
- NaOH được ứng dụng trong khâu loại bỏ axit béo để tinh chế dầu thực vật
- Làm thuốc trừ sâu trong công nghiệp
Đáp án D
Câu 8. Khi cho kim loại kalo vào dung dịch CuSO4 thì sẽ xảy ra hiện tượng nào sau đây?
- Ban đầu có xuất hiện kết tủa xanh, sau đó kết tủa tan dần ra, dung dịch trong suốt.
- Ban đầu có sủi bọt khí, sau đó xuất hiện kết tủa xanh.
- Ban đầu có sủi bọt khí, sau đó có tạo kết tủa xanh, rồi kết tủa tan ra, dung dịch trong suốt.
- Chỉ có sủi bọt khí, dung dịch không có màu gì
Đáp án B
…………………………………….
Tổng kết, phản ứng NaOH + HCl là một trong những phản ứng hóa học quan trọng trong ngành hóa học. Bằng cách hòa tan natri hydroxit (NaOH) vào axit hydrocloric (HCl), chúng ta đã chứng kiến một ví dụ về phản ứng trung hòa giữa axit và bazơ. Phản ứng này tạo ra muối (natri clorua) và nước, đồng thời giải phóng nhiệt và khí clo. Hiểu rõ về phản ứng NaOH + HCl giúp ta nắm vững cơ bản về cân bằng hóa học và ứng dụng trong cuộc sống hàng ngày.
Xem thêm:
