Sự điện li hóa 11 – Lý thuyết và một số dạng bài tập
Sự điện li hóa 11 là kiến thức đầu tiên trong giáo trình học tập môn hóa học lớp 11. Trong kiến thức về sự điện li hay còn gọi là sự ion hóa, người ta sẽ nghiên cứu về các nguyên tử hay phân tử trao đổi ion với nhau trong môi trường nước. Các electron ở vỏ nguyên tử sau quá trình tích trữ hoặc bị thâm hụt năng lượng sẽ biến thành ion dương hoặc âm.
Trong bài viết dưới đây, Toppy sẽ giúp các bạn hệ thống một cách dễ hiểu nhất về lý thuyết sự điện li hóa 11 và các bài tập cơ bản. Trả lời được các câu hỏi thường gặp: Sự điện li là gì? Sự điện li lớp 11 gồm những dạng bài tập và cách giải như thế nào?
Sự điện li hóa 11 và chất điện li
Sự điện li là quá trình phân li của các ion thành các cation và anion khi chất đó tan vào dung dịch nước hoặc nóng chảy ở nhiệt độ của chúng.
Các phân tử được phân li ra nhờ vào quá trình giải phóng năng lượng của các electron. Khi độ âm điện của oxi trong phân tử nước quá lớn sẽ hút cặp electron lệch về phía nó. Các ion dương là ion bị tách bởi nguyên tử oxi còn ion âm được tách ra bởi nguyên tử hidro.
Khi làm thí nghiệm cắm dây điện để thử độ dẫn điện của các chất là đường saccarozơ, nước cất và dung dịch nước muối NaCl thì chỉ có dung dịch nước muối NaCl dẫn điện. Từ đó, ta có thể kết luận, các dung dịch axit, dung dịch bazơ và dung dịch muối đều là dung dịch dẫn điện.
Chất điện li có thể hiểu là những chất khi tan vào môi trường dung dịch nước tạo thành dung dịch có thể dẫn điện nhờ quá trình phân li thành các cation và anion có thể dẫn điện.
Có thể diễn tả hiện tượng này bằng các phương trình hóa học như sau:
Phân loại về chất điện li
Chất điện li có thể phân thành hai loại là chất điện li mạnh và chất điện li yếu nhờ vào độ điện li. Nhờ vào sự phân biệt như vậy, có thể phán đoán được hướng phản ứng của chất đó và làm các bài tập về phân biệt các chất hoặc loại bỏ các trường hợp không phản ứng sự điện li hóa 11.
>>> Xem thêm: Cân bằng hóa học – Nắm chắc kiến thức hóa 10 cùng Toppy
Độ điện li
Độ điện li được tính theo công thức :
Chỉ số này được hiểu là sự biểu thị mức độ phân li các cation và anion của các chất điện li. Trong đó α của một chất điện li là độ điện li được tính bằng tỉ số giữa các phân tử đã phân li thành ion (n) và tổng tất cả các phần tử được hòa tan trong nước (no).
Độ điện li cũng có thể tính bằng tỉ số giữa phần nồng độ mol chất tan đã phân li Cp và tổng nồng độ mol chất hòa tan trong nước:
Chỉ số của độ điện li còn phụ thuộc vào bản chất của các thành phần chất tan trong nước, bản chất của dung môi hòa tan chất điện li, nhiệt độ phòng thí nghiệm, nồng độ của chất điện li.
Chất điện li mạnh
Sự điện li hóa 11 có thể chia ra chất điện li mạnh hay yếu nhờ vào độ điện li, các chất điện li khi tan vào môi trường dung môi và phân li ra cation và anion hoàn toàn thì được coi là chất điện li mạnh. Có độ α = 1.
Các chất được coi là có tính điện li mạnh như:
- Dung dịch bazơ tan hầu như đều phân li thành gốc kim loại và OH–
- Dung dịch axit mạnh hầu như đều phân li hết thành H+ và gốc axit.
- Một số muối của axit mạnh, trừ một số muối Clo và muối Sunfat kết tủa.
- Muối của axit yếu hầu như đều phân li hết
- Muối axit có chứa H+ linh động
Vì là chất điện li mạnh nên các phương trình hóa học đều là dấu mũi tên một chiều.
Các chất điện li yếu
Đây là chất mà khi tan trong nước, chỉ có một số ít phân li được thành cation và anion, phần phân tử hòa tan phần lớn chỉ tồn tại dạng phân tử trong dung dịch, không có khả năng dẫn điện và trao đổi ion nhiều.
Sự điện li của nước là rất yếu, cũng như vậy với các axit yếu và bazo yếu, Chính vì hoạt động yếu nên các phương trình hóa học được biểu thị bằng dấu mũi tên hai chiều.
>>> Xem thêm: Nitơ là gì? – Cùng Toppy giải đáp thông tin chi tiết nhất
Một số bài tập liên quan tới sự điện li hóa 11
Dựa vào sự phân li ion mà có thể phân biệt các chất bằng chất chỉ thị màu như quỳ tím và phenolphtalein. Các tính này sẽ phụ thuộc vào độ pH của dung dịch, sau khi phân li, dựa vào số liệu bài cho, các bạn học sinh sẽ tìm được nồng độ của từng thành phần ion.
Với các bài tập về sự điện li hóa 11 tính về nồng độ mol khi đề bài cho nồng độ các chất, chúng ta có hai bước để làm.
- Viết được quá trình phân li của các chất
- Sử dụng phương trình hóa học vừa viết để từ nồng độ mol của từng chất suy ra nồng độ mol của ion cần tính.
Mong rằng Toppy đã khái quát cho bạn một số kiến thức cơ bản để bạn áp dụng vào bài tập của mình. Vì sự điện li là khởi đầu của môn hóa học lớp 11, chúc các bạn hiểu được nó và hoàn thành tốt bài tập của mình.
>> Đọc thêm các bài viết khác:
- Liên kết ion – tinh thể ion: Học tốt hóa 10 cùng Toppy(Mở trong cửa số mới)
- Chất dẫn điện và chất cách điện là gì? Kiến thức vật lý 7(Mở trong cửa số mới)
- Điện thế hiệu điện thế – Khái niệm và công thức chi tiết(Mở trong cửa số mới)
- Động cơ điện một chiều là gì bạn có biết? Kiến thức vật lý 9(Mở trong cửa số mới)
- Hóa trị và số oxi hóa – Kiến thức tổng quan cần nắm rõ(Mở trong cửa số mới)
Giải pháp toàn diện giúp con đạt điểm 9-10 dễ dàng cùng Toppy
Với mục tiêu lấy học sinh làm trung tâm, Toppy chú trọng việc xây dựng cho học sinh một lộ trình học tập cá nhân, giúp học sinh nắm vững căn bản và tiếp cận kiến thức nâng cao nhờ hệ thống nhắc học, thư viện bài tập và đề thi chuẩn khung năng lực từ 9 lên 10.
Kho học liệu khổng lồ
Kho video bài giảng, nội dung minh hoạ sinh động, dễ hiểu, gắn kết học sinh vào hoạt động tự học. Thư viên bài tập, đề thi phong phú, bài tập tự luyện phân cấp nhiều trình độ.Tự luyện – tự chữa bài giúp tăng hiệu quả và rút ngắn thời gian học. Kết hợp phòng thi ảo (Mock Test) có giám thị thật để chuẩn bị sẵn sàng và tháo gỡ nỗi lo về bài thi IELTS.
Nền tảng học tập thông minh, không giới hạn, cam kết hiệu quả
Chỉ cần điện thoại hoặc máy tính/laptop là bạn có thể học bất cứ lúc nào, bất cứ nơi đâu. 100% học viên trải nghiệm tự học cùng TOPPY đều đạt kết quả như mong muốn. Các kỹ năng cần tập trung đều được cải thiện đạt hiệu quả cao. Học lại miễn phí tới khi đạt!
Tự động thiết lập lộ trình học tập tối ưu nhất
Lộ trình học tập cá nhân hóa cho mỗi học viên dựa trên bài kiểm tra đầu vào, hành vi học tập, kết quả luyện tập (tốc độ, điểm số) trên từng đơn vị kiến thức; từ đó tập trung vào các kỹ năng còn yếu và những phần kiến thức học viên chưa nắm vững.
Trợ lý ảo và Cố vấn học tập Online đồng hành hỗ trợ xuyên suốt quá trình học tập
Kết hợp với ứng dụng AI nhắc học, đánh giá học tập thông minh, chi tiết và đội ngũ hỗ trợ thắc mắc 24/7, giúp kèm cặp và động viên học sinh trong suốt quá trình học, tạo sự yên tâm giao phó cho phụ huynh.