Bài viết dưới đây, Toppy sẽ tổng hợp các kiến thức cơ bản về tính chất của hai tiếp tuyến cắt nhau một cách dễ hiểu và khái quát nhất cho các bạn. Bao gồm các công thức, định lý cần thiết và đặc biệt là một số dạng toán thường gặp về các tính chất hai tiếp tuyến cắt nhau.
Mắc dù các bài giảng tính chất của hai tiếp tuyến cắt nhau xuất hiện ở lớp 9 những dạng bài này sẽ xuyên suốt quá trình học trung học. Đây cũng là một mảng kiến thức không thể thiếu trong thi đại học. Vậy nên hãy học tập chăm chỉ và chú ý với những gì Toppy đề cập trong bài viết dưới đây nhé!
Tiếp tuyến – tiếp điểm
Để có thể hiểu rõ được vấn đề thì điều đầu tiên đó là có thể hiểu được khái niệm của những yếu tố chính trong khái niệm đó. Toppy sẽ mang tới cho bạn định nghĩa chi tiết và giúp bạn hiểu được tiếp tuyến nghĩa là gì.
Tiếp tuyến là một đường thẳng chỉ “chạm” đường cong tại một điểm duy nhất thuộc đường cong. Điểm cắt duy nhất giữa đường thẳng và đường cong đó được gọi là tiếp điểm. Hai khái niệm này là những khái niệm cơ bản nhất của phần toán hình học vi phân và được áp dụng rộng rãi từ những bài toán cơ bản cho tới những bài toán nâng cao phức tạp.
Tính chất của hai tiếp tuyến cắt nhau
Tiếp tuyến đường tròn và các đường thẳng vuông góc với bán kính đường tròn và giao tại một điểm duy nhất. Nếu hai tiếp tuyến trên cùng một đường tròn cắt nhau thì sẽ có những tính chất như sau:
- Điểm cắt nhau của hai tiếp tuyến ngoài đường tròn thì cách đều hai tiếp điểm
- Tia phân giác của góc hợp bởi hai tiếp tuyến thì đi qua tâm
- Tia nối từ tâm của đường tròn tới điểm giao nhau của hai tiếp tuyến là đường phân giác của góc tạo bởi hai bán kính vuông góc với tiếp tuyến đó
Đường tròn nội tiếp, ngoại tiếp của một tam giác
- Đường tròn tiếp xúc tại một điểm với mỗi cạnh của một tam giác hay đa giác thì được gọi là đường tròn nội tiếp hay đa giác được gọi là đa giác ngoại tiếp
- Đường tròn được gọi là ngoại tiếp khi đường tròn đó đi qua tất cả các đỉnh của một đa giác.
- Các đa giác chỉ có duy nhất một đường tròn nội tiếp và ngoài tiếp cho mỗi đa giác khác nhau
Trong môn học toán 9 tính chất hai tiếp tuyến cắt nhau, ta có thể rút ra thêm một đặc điểm. Đó là tâm của đường tròn nội tiếp của một tam giác sẽ là giao điểm của các đường phân giác của các góc thuộc tam giác ngoại tiếp đường tròn.
Có một số đặc điểm của đường tròn nội tiếp và ngoại tiếp tam giác cần chú ý để có thể áp dụng vào bài tập như sau:
- Tâm đường tròn ngoại tiếp của một tam giác là giao điểm của ba đường trung trực kẻ từ ba cạnh của tam giác đó.
- Trung điểm của cạnh huyền chính là tâm của đường tròn ngoại tiếp nếu tam giác đó là tam giác vuông.
- Khác với đường tròn ngoại tiếp, đường tròn nội tiếp có tâm là giao của ba đường phân giác từ đỉnh của ba góc thuộc tam giác.
Đường tròn bàng tiếp của một tam giác
Đường tròn có hai phần tiếp xúc với một cạnh của tam giác và phần còn lại tiếp xúc với phần kéo dài của hai cạnh khác của tam giác gọi là đường tròn bàng tiếp của một tam giác.
Tâm của một đường tròn bàng tiếp sẽ nằm ở trong góc A và thuộc điểm cắt của phân giác ngoài của góc B và góc C. Hoặc cũng có thể là điểm đồng quy của ba đường phân giác góc A, đường phân giác góc ngoài của B và C. Mỗi tam giác thường có ba đường tròn bàng tiếp khác nhau.
Các dạng bài tập về tính chất của hai tiếp tuyến cắt nhau.
Ở lớp 9, các bạn sẽ được làm quen với nhiều bài toán là kết hợp của nhiều dạng toán và định lý khác nhau. Những dạng bài toán có liên quan tới tính chất của hai tiếp tuyến cắt nhau được chia làm hai loại cơ bản:
- Chứng minh các đường thẳng là song song, vuông góc, bằng nhau, hoặc tỉ lệ với nhau dựa vào các tính chất đã nêu trên.
- Chứng minh một đường thẳng đi qua đường tròn là tiếp tuyến. Sau khi chứng minh thì tính các đại lượng chính xác cho các cạnh, các góc và các tỉ lệ đề bài yêu cầu khác. Với bài toán này, học sinh có thể áp dụng các định lý, hệ thức lượng hay các tính chất liên quan tới tam giác và đường tròn ngoài các tính chất của hai tiếp tuyến cắt nhau.
Các bài toán về tiếp tuyến luôn là những bài toán làm các bạn học sinh đau đầu. Không chỉ là những bài chứng minh đơn giản cơ bản lớp 9, các đường tiếp tuyến còn theo các bạn học sinh xuyên suốt tới các bài toán ôn thi đại học. Chính vì vậy, qua bài viết trên Toppy mong muốn gửi tới cho các bạn những kiến thức tổng hợp về lý thuyết và hai dạng bài tập cơ bản. Chúc các bạn học tập tốt!
Xem thêm:
- Vị trí tương đối của đường thẳng và đường tròn
- Vị trí tương đối của hai đường tròn
- Đường tròn ngoại tiếp đường tròn nội tiếp – Nâng cao kỹ năng Toán
- Góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung – Nâng cao điểm Toán 9
Giải pháp toàn diện giúp con đạt điểm 9-10 dễ dàng cùng Toppy
Với mục tiêu lấy học sinh làm trung tâm, Toppy chú trọng việc xây dựng cho học sinh một lộ trình học tập cá nhân, giúp học sinh nắm vững căn bản và tiếp cận kiến thức nâng cao nhờ hệ thống nhắc học, thư viện bài tập và đề thi chuẩn khung năng lực từ 9 lên 10.
Kho học liệu khổng lồ
Kho video bài giảng, nội dung minh hoạ sinh động, dễ hiểu, gắn kết học sinh vào hoạt động tự học. Thư viên bài tập, đề thi phong phú, bài tập tự luyện phân cấp nhiều trình độ.Tự luyện – tự chữa bài giúp tăng hiệu quả và rút ngắn thời gian học. Kết hợp phòng thi ảo (Mock Test) có giám thị thật để chuẩn bị sẵn sàng và tháo gỡ nỗi lo về bài thi IELTS.
Nền tảng học tập thông minh, không giới hạn, cam kết hiệu quả
Chỉ cần điện thoại hoặc máy tính/laptop là bạn có thể học bất cứ lúc nào, bất cứ nơi đâu. 100% học viên trải nghiệm tự học cùng TOPPY đều đạt kết quả như mong muốn. Các kỹ năng cần tập trung đều được cải thiện đạt hiệu quả cao. Học lại miễn phí tới khi đạt!
Tự động thiết lập lộ trình học tập tối ưu nhất
Lộ trình học tập cá nhân hóa cho mỗi học viên dựa trên bài kiểm tra đầu vào, hành vi học tập, kết quả luyện tập (tốc độ, điểm số) trên từng đơn vị kiến thức; từ đó tập trung vào các kỹ năng còn yếu và những phần kiến thức học viên chưa nắm vững.
Trợ lý ảo và Cố vấn học tập Online đồng hành hỗ trợ xuyên suốt quá trình học tập
Kết hợp với ứng dụng AI nhắc học, đánh giá học tập thông minh, chi tiết và đội ngũ hỗ trợ thắc mắc 24/7, giúp kèm cặp và động viên học sinh trong suốt quá trình học, tạo sự yên tâm giao phó cho phụ huynh.
