Trong chương trước học về chất tại phần 1 của chương trình hóa học lớp 8, chung sẽ sẽ được tìm hiểu về chất. Ở đó bạn sẽ biết được khí oxi, khí hiđro, nhôm, sắt, đường, nước… được làm từ chất gì và chúng có những tính chất như thế nào. Tuy nhiên, chúng không tồn tại vĩnh viễn dưới dạng vật chất như vậy mà sẽ có sự biến đổi chất. Vậy Sự biến đổi chất là gì và các dạng bài tập liên quan đến chủ đề này như thế nào? Cùng tìm hiểu.
Sự biến đổi chất là gì?
Sự biến đổi chất chính là hiện tượng các chất biến đổi về trạng thái của mình. Từ chất này chúng sẽ biến đổi thành chất khác. Bài giảng sự biến đổi chất chúng ta sẽ được học ở lớp 8 bao gồm 2 kiểu biến đổi đó là:
Hiện tượng vật lý
Sự biến đổi của chất có liên quan đến hiện tượng vật lý là sau khi biến đổi chất vẫn còn được giữ nguyên là chất ban đầu. Tức là chúng chỉ có sự biến đổi về trạng thái, kích thước, hình dạng chưa hoàn toàn không biến đổi thành chất khác.
Ví dụ như đối với nước:
- Khi ở nhiệt độ thường, nước sẽ ở trạng thái lỏng.
- Nước dưới 0 °C ở trạng thái rắn.
- Nước trên 100 °C ở trạng thái hơi
Như vậy là ở mỗi một mức nhiệt độ khác nhau thì nước cũng sẽ tồn tại ở những trạng thái khác nhau nhưng chúng vẫn là nước.
>> Đăng ký học thử miễn phí môn Hóa học 8
Hiện tượng hóa học
Biến đổi chất với hiện tượng hóa học có nghĩa là từ chất này thành chất khác. Sản phẩm sau khi được tại ra sẽ có tính chất khác hoàn toàn so với chất ban đầu. Thường thì chúng sẽ gắn với các phản ứng hóa học.
Ví dụ:
Khi chúng ta thắng đường để đun thịt kho tàu, đường trắng ban đầu sẽ chuyển dần sang màu đen còn hơi nước sẽ bay lên. Như vậy là đường kính đã bị biến đổi thành chất khác đó là: than và hơi nước.
Một ví dụ khác như khi chúng ta cho lá nhôm vào dung dịch axit clohidric. Hiện tượng mà chúng ta có thể quan sát thấy đó lá nhôm sẽ tan dần đồng thời có xuất hiện bọt khí. Như vậy là nhôm đã phản ứng với axit clohidric để tạo ra nhôm clorua và khí hidro.
Có thể thấy trong hai phản ứng trên, chất mới đã được tạo ra. Đó chính là hiện tượng hóa học.
>> TOPPY nền tảng học trực tuyển áp dụng công nghệ AI nhắc học thông minh
Bài tập về sự biến đổi chất hóa 8
Sau đây sẽ là những bài tập cụ thể về sự biến đổi chất để bạn có thể làm quen và áp dụng vào trong việc học của mình.
Câu 1. Dấu hiệu phân biệt hiện tượng vật lý và hiện tượng hóa học là gì?
Hiện tượng vật lý là sự biến đổi chất liên quan đến trạng thái, hình dạng, kích thước nhưng hoàn toàn vẫn giữ nguyên là chất ban đầu.
Hiện tượng hóa học là sự biến đổi từ chất này thành chất khác. Chất mới tạo ra sẽ có tính chất khác hoàn toàn so với chất ban đầu.
⇒ Như vậy, điểm khác nhau cơ bản của 2 hiện tượng này là: Hiện tượng vật lý khi xảy ra sẽ vẫn giữ nguyên là chất ban đầu, hoàn toàn không có sự thay đổi về tính chất. Còn hiện tượng hóa học thì sau khi xảy ra sẽ có chất mới được tạo ra.
Câu 2. Đâu là hiện tượng vật lý, đâu là hiện tượng hóa học? Giải thích?
- Lưu huỳnh cháy trong không khí → tạo ra chất khí mùi hắc: là hiện tượng hóa học
- Thủy tinh nóng chảy → được thổi thành bình cầu: hiện tượng vật lý
- Trong lò nung đá vôi, canxi cacbonat → chuyển thành vôi sống (canxi oxit) và khí cacbonic: hiện tượng hóa học
- Cồn để trong lọ không kín → bị bay hơi: hiện tượng vật lý
- Băng tan dần do nhiệt độ → Hiện tượng vật lý
- Nến cháy bị nóng chảy → Hiện tượng hóa học
- Đĩa bát vỡ về bản chất vấn là chất liệu gốm, sứ→ Hiện tượng vật lý
- Sắt để trong môi trường dần dần sẽ bị gỉ → Hiện tượng hóa học
- Xay hạt tiêu chúng chỉ biến đổi từ trạng thái hạt lớn sang hạt nhỏ → Hiện tượng vật lý
- Mặt trời mọc khiến cho sương tan dần → Hiện tượng vật lý
- Nước chảy làm cho đá mòn → Hiện tượng hóa học
- Bong bóng bay. Sau khi bay lên trời rồi nổ tung → Hiện tượng vật lý
- “Ma trơi” là ánh sáng xanh (ban đêm) do photphin PH3 cháy trong không khí → Hiện tượng hóa học
- Thủy triều xuất hiện lên xuống hằng ngày là di sức gió và lực hút của mặt trăng → Hiện tượng vật lý
Câu 3. Chỉ ra và phân tích đâu là hiện tượng vật lý, đâu là hiện tượng hóa học
“Khi đốt nến (làm từ parafin), nến chảy lỏng thấm vào bấc. Sau đó nến lỏng chuyển thành hơi. Hơi nến cháy trong không khí tạo thành khí cacbon đioxit và hơi nước.”
Hiện tượng vật lý là: nến khi bị nóng chảy sẽ hóa lỏng thấm vào bấc và chuyển thành hơi. Mặc dù trạng thái của paraffin có sự biến đổi từ rắn sang lỏng và từ lỏng sang hơi nhưng về bản chất vẫn giữ nguyên là chất ban đầu.
Hiện tượng hóa học: hơi nến cháy trong không khí sẽ tạo thành khí cacbon đioxit và hơi nước. Vì parafin đã bị biến đổi thành chất khác là khí cacbon đioxit và hơi nước.
Trên đây là kiến thức cũng như một vài ví dụ về sự biến đổi chất mà bạn sẽ được học ở chương trình Hóa học lớp 8. Hãy tham khảo để học tập tốt hơn nhé.
Xem thêm:
- Mol hóa 8 : Tổng hợp các dạng bài tập và lời giải – Toppy
- Nồng độ dung dịch là gì hóa 8 – Những lưu ý khi học
- Định luật bảo toàn khối lượng lớp 8 – Dạng bài tập hay gặp
Giải pháp toàn diện giúp con đạt điểm 9-10 dễ dàng cùng Toppy
Với mục tiêu lấy học sinh làm trung tâm, Toppy chú trọng việc xây dựng cho học sinh một lộ trình học tập cá nhân, giúp học sinh nắm vững căn bản và tiếp cận kiến thức nâng cao nhờ hệ thống nhắc học, thư viện bài tập và đề thi chuẩn khung năng lực từ 9 lên 10.
Kho học liệu khổng lồ
Kho video bài giảng, nội dung minh hoạ sinh động, dễ hiểu, gắn kết học sinh vào hoạt động tự học. Thư viên bài tập, đề thi phong phú, bài tập tự luyện phân cấp nhiều trình độ.Tự luyện – tự chữa bài giúp tăng hiệu quả và rút ngắn thời gian học. Kết hợp phòng thi ảo (Mock Test) có giám thị thật để chuẩn bị sẵn sàng và tháo gỡ nỗi lo về bài thi IELTS.
Học online cùng Toppy Nền tảng học tập thông minh, không giới hạn, cam kết hiệu quả
Chỉ cần điện thoại hoặc máy tính/laptop là bạn có thể học bất cứ lúc nào, bất cứ nơi đâu. 100% học viên trải nghiệm tự học cùng TOPPY đều đạt kết quả như mong muốn. Các kỹ năng cần tập trung đều được cải thiện đạt hiệu quả cao. Học lại miễn phí tới khi đạt!
Tự động thiết lập lộ trình học tập tối ưu nhất
Lộ trình học tập cá nhân hóa cho mỗi học viên dựa trên bài kiểm tra đầu vào, hành vi học tập, kết quả luyện tập (tốc độ, điểm số) trên từng đơn vị kiến thức; từ đó tập trung vào các kỹ năng còn yếu và những phần kiến thức học viên chưa nắm vững.
Trợ lý ảo và Cố vấn học tập Online đồng hành hỗ trợ xuyên suốt quá trình học tập
Kết hợp với ứng dụng AI nhắc học, đánh giá học tập thông minh, chi tiết và đội ngũ hỗ trợ thắc mắc 24/7, giúp kèm cặp và động viên học sinh trong suốt quá trình học, tạo sự yên tâm giao phó cho phụ huynh.
